Roślina o nazwie dziewanna, mimo że najczęściej spotykana na ugorach i nieurodzajnych gruntach, jest jednym z najbardziej imponujących gatunków flory występujących na terenie Polski. Jej wyraziste, jasne kwiaty zdobią wysoki, strzelisty pęd, który potrafi osiągnąć do 3 metrów wysokości. Wartościowa w fitoterapii i kosmetologii jest szczególnie dziewanna drobno i wielokwiatowa, której działanie przypisuje się między innymi regeneracji, łagodzeniu podrażnień, hamowaniu stanów zapalnych i oczyszczaniu. Preparaty na bazie tej rośliny są często zalecane jako wsparcie dla układu oddechowego.
Staropolskie powiedzenie „Gdzie rośnie dziewanna, tam bez posagu panna” odnosiło się kiedyś do sytuacji finansowej panien gotowych do zamążpójścia. Dziś jednak ta fraza bardziej przywodzi na myśl właściwości samej dziewanny pospolitej niż majątek jej ewentualnych właścicieli. Jest to roślina, która dobrze sobie radzi na ubogich glebach, często jest widywana przy drogach czy na ugorach. Potrafi jednak silnie wrastać w ziemię, dzięki czemu spotyka się ją również na łąkach i polach, zwłaszcza tam, gdzie panuje duża ekspozycja na słońce. Dziewanna to twardzielka, która nie boi się zmian temperatur ani innych kaprysów pogody.
Typowo dziewanna jest rośliną dwuletnią lub byliną, ale możemy spotkać także jej jednoroczne i wieloletnie odmiany. Jako przedstawiciel rodziny trędownikowatych ma swoje miejsce w fitoterapii. Najczęściej wykorzystuje się tam dziewannę drobnokwiatową, ale zielarze doceniają również dziewannę wielokwiatową. Wszystkie odmiany tej rośliny są do siebie podobne i mają podobne właściwości.
Dziewanna pospolita jest rośliną charakterystyczną dla regionów Europy i Azji o klimacie umiarkowanym. W pierwszym roku życia rośnie jedynie przyziemna różyczka liściowa, a dopiero w drugim pojawia się pęd o wysokości od 0,5 do nawet 3 metrów (w przypadku najpopularniejszej dziewanny dwuletniej). Roślina ta pokryta jest delikatnym włoskami, a jej pięciokrotne kwiaty zdobią wysoki pęd w bardzo efektowny sposób. Najczęściej mają one intensywnie żółty kolor, ale spotykane są również wersje białe czy purpurowe.
Bogini dziewanna jest postacią mitologii słowiańskiej, uważaną za mieszkankę lasów i patronkę łowców oraz dzikiej przyrody. W ikonografii z nią związanej dominuje myśliwski róg i łuk, a jej nieodłącznym towarzyszem jest biały jeleń. Jako że bogini ta była kojarzona z jasnością, życiem, światłem, a także dzikością, wiele cech łączy ją z tą niesamowitą rośliną.
Ze względu na wyjątkowy wygląd, dziewannę określano również jako „warkocz Matki Boskiej” – piękna, jasna, misternie ukwiecona i wysoka rzeczywiście mogła kojarzyć się z włosami niebiańskiej istoty.
Preparaty kosmetyczne zawierające dziewannę mają działanie regenerujące i łagodzące, a także rozjaśniają skórę i pomagają w walce z trądzikiem. Tonik z dodatkiem dziewanny doskonale nawilża cerę, oczyszcza pory oraz reguluje ilość wydzielanego sebum. Natomiast domowa płukanka do włosów na bazie kwiatów dziewanny doda kosmykom blasku, oczyści je i wzmocni cebulki włosów. Jej stosowanie jest szczególnie polecane blondynkom.