Dr Łukasz Okruszek, pracownik naukowy Instytutu Psychologii PAN, przekonuje, że samotność jest czynnikiem, który może generować cierpienie, a nawet prowadzić do postępu różnych chorób, takich jak schorzenia sercowo-naczyniowe. Zauważa on, że lekarze powinni być świadomi i doceniać znaczenie stanu psychicznego ich pacjentów. Badanie dr. Okruszka koncentrowało się na badaniu wpływu samotności na funkcjonowanie fizjologiczne człowieka.
Łukasz Okruszek zajął się badaniem mechanizmu samotności, inspirowany koncepcją pochodzącą z psychologii społecznej. Jak twierdzi, to uczucie jest proste do zdefiniowania: jeśli ktoś czuje się samotny, to znaczy że nim jest. Przy użyciu metody laboratoryjnej stworzył warunki wywołujące poczucie samotności u 129 osób, po czym badał jak owe osoby reagują pod względem fizjologicznym. Za tę pracę otrzymał Nagrodę Naukową „Tygodnika Polityka”.
Okruszek objaśnia swoją metodologię badawczą: po uzupełnieniu przez badanych ankiet mierzących różne aspekty osobowości, część z nich otrzymała informację, że wyniki wskazują na to, iż mogą stać się samotni w przyszłości. Następnie badacz obserwował jak taka informacja wpływa na działanie organizmu, zwłaszcza na aktywność mózgu i wskaźniki EKG.
Samotność traktuje jako specyficzny stresor, który mobilizuje organizm do obrony przed negatywnymi skutkami tego stanu. Okruszek wyjaśnia, że reakcja na bodziec – myśl o przyszłej samotności – prowadzi do zwiększenia aktywności układu odpornościowego i współczulnego. Tym samym nasz organizm jest w stanie podwyższonej gotowości obronnej. Reakcje układu przywspółczulnego, który reguluje te procesy, zarówno obniżają się.
Naukowiec zauważa, że u osób samotnych następuje ciągłe pobudzenie organizmu, a układ przywspółczulny nie jest w stanie zrównoważyć tej reakcji. Widać to na przykładzie zmniejszonej zmienności rytmu serca, co jest wynikiem mniejszej reakcji układu przywspółczulnego. To zaobserwowano u osób, które tylko na krótki czas doświadczyły poczucia samotności.
Dr Łukasz Okruszek podkreśla znaczenie subiektywnej oceny stanu psychicznego. Niedocenianie tego aspektu może prowadzić do problemów ze zdrowiem fizycznym, jak sugerują dotychczasowe badania w tej dziedzinie.