Bartosz Pawliczek, pracownik firmy MultiComfort i jednocześnie mieszkaniec przykładowego domu pasywnego, odpowiada na wiele pytań na temat takiego rodzaju budynków. Prowadzi on również unikalny projekt badawczy we współpracy z krakowską Akademią Rolniczą, mający na celu analizę kosztów ogrzewania i zrozumienie dynamiki budowli o drewnianej konstrukcji.
Definicja domu pasywnego odnosi się do budynku, który przez większość roku korzysta z tzw. pasywnych źródeł energii, takich jak promienie słoneczne wpadające przez okna i ogrzewające wnętrze domu. Dlatego kluczowe jest, aby okna były duże i zwrócone w kierunku południa i południowo-zachodu. Dogrzewanie domu za pomocą aktywnych źródeł energii jest konieczne tylko w czasie największych mrozów. Takie źródła mogą obejmować nagrzewnica powietrza, która dogrzewa powietrze wtłaczane do domu, lub ogrzewanie podłogowe. W domu pasywnym można znaleźć źródła ciepła, takie jak pompa ciepła lub kocioł gazowy, które mogą być wspomagane przez „solary”. Głównym ich zadaniem jest ogrzewanie ciepłej wody użytkowej, a nie domu jako takiego.
W domach pasywnych znacznie ważniejsze stają się również urządzenia AGD i RTV. Przykładowe urządzenia, takie jak telewizor, piekarnik, żarówka czy komputer, generują ciepło podczas swojego działania. W tradycyjnym domu to ciepło trafia do kratki wentylacyjnej i ulatnia się na zewnątrz. Dom pasywny natomiast posiada system wentylacji z odzyskiem ciepła, co umożliwia wykorzystanie tego ciepła w domu.
W kontekście budownictwa pasywnego kluczowe są kształt i orientacja budynku. Dom pasywny powinien mieć prostą i zwartej formy. Elementy takie jak lukarny, wykusze, dachy wielospadowe pogarszają termoizolacyjność domu i dlatego nie są zalecane. Ściany domu powinny być zwrócone w kierunku południowym i południowo-zachodnim, aby maxymalnie wykorzystać energię słoneczną. Okna skierowane na północ, które wypuszczają więcej energii cieplnej niż ją dostarczają (negatywny bilans), praktycznie nie występują w domach pasywnych.
Okna w domu pasywnym muszą spełnić odpowiednie parametry. Ich współczynnik przenikalności nie może przekraczać 0,8W (m2K). Warto pamiętać, że dotyczy to całej powierzchni okna, zarówno ramy jak i przeszklenia. Konieczne jest również montowanie okien w warstwie izolacji, a nie w warstwie muru, co pozwala na eliminację mostków termicznych. Ważnym elementem są szyby, które dostarczają do wnętrza domu promienie słoneczne. Ich powierzchnia jest wyliczana podczas audytu w fazie projektowania.
Pierwszy dom pasywny został zbudowany w niemieckim Darmstadt w 1991 roku i jest zamieszkany do dnia dzisiejszego. Od tamtego czasu powstało kilkanaście tysięcy takich domów, głównie w Niemczech i Austrii. W Polsce mamy zaledwie cztery certyfikowane domy pasywne. Bartosz Pawliczek przewiduje jednak, że trend budowania domów pasywnych zacznie rosnąć.