Ogromna część osób, które miały okazję spędzić choćby kilka dni na wiejskich terenach, zna wygląd kwiatów zwanych potocznie kaczeńcami. Kaczeńce są powszechnie spotykane w dzikiej przyrodzie. Są znane pod naukową nazwą knieć błotna (Caltha palustris), która sugeruje, gdzie można szukać ich uroczych żółtych kwiatostanów. Ich słonecznie żółte kwiaty oraz lśniące, zielone liście cieszą oko wielu miłośników przyrody. Są one często wykorzystywane do dekoracji oczek wodnych, ponieważ można je sadzić bezpośrednio w wodzie. Odmiany ogrodowe kaczeńców są łatwe w uprawie, co sprawia, że każdy, nawet początkujący ogrodnik, poradzi sobie z ich hodowlą.
Knieć błotna należy do rodziny jaskrowatych i jest gatunkiem pospolitym w całej Europie, ale także Ameryce Północnej i Azji. W Polsce możemy spotkać ją przede wszystkim na terenach podmokłych – na bagnach, zalanych łąkach oraz przy rozlewiskach leśnych strumieni. Bywa ona też obecna w niższych partiach gór, jako podgatunek zwany kniecią górską (C. palustris subsp. laeta). Kaczeńce często rosną w naturalnych zbiornikach wodnych, co jest wynikiem roznoszenia ich nasion przez wiatr. Ich charakterystyczne, żółte kwiaty są symbolem wiosny i kojarzą się z odpoczynkiem na łonie natury, wśród wiejskich pejzaży.
Kaczeńce to kwiaty wczesnej wiosny, które zaczynają kwitnąć już w marcu, a pieką naszych oczu aż do maja, a czasem nawet czerwca. Tworzą kępy silnych łodyg, które mogą osiągać pół metra wysokości, ale raczej pochylają się na boki niż pną ku górze. Liście knieci są duże, nerkowate, intensywnie zielone z jaśniejszym unerwieniem i charakteryzują się atrakcyjnym połyskiem. Ich miododajne żółte kwiaty nie są duże (do 4 cm średnicy), ale zachwycają intensywnością barwy i regularnością pięciopłatkowej budowy. Warto wspomnieć, że kaczeńce są toksyczne – zawierają substancję anemoninę o działaniu drażniącym na układ pokarmowy. Ta substancja stopniowo traci swoje właściwości po ścięciu kwiatów, ale dzieci powinny być zawsze pilnowane, aby nie zrywały tych kwiatów.
Knieć błotna ma jedno kluczowe wymaganie uprawowe – musi mieć zapewnione stale mokre podłoże, najlepiej takie, w którym woda stale zalega. Jakość gleby nie jest istotna, więc kaczeńce dobrze rosną nawet na gliniastych, często zalewanych terenach. Nie ma przeciwwskazań do sadzenia ich bezpośrednio w stojącej wodzie. Jeśli chodzi o stanowisko, większość źródeł sugeruje pełne nasłonecznienie, ale kaczeńce dobrze rosną również w półcieniu. W naturze występują zarówno na słońcu, jak i w cieniu.
Uprawa knieci błotnej nie sprawia trudności, więc nawet mniej doświadczeni ogrodnicy-amatorzy poradzą sobie z nią. Popularne kaczeńce ogrodowe sadzi się wczesną wiosną, najczęściej jako sadzonki uzyskane po podziale starszych roślin lub rosnących dziko. Najlepiej jest posadzić od 3 do 10 sztuk kwiatów na jednym obszarze. Pomiędzy kępami powinno być minimum 60 cm odległości, ponieważ intensywnie się rozrastają. Korzenie powinny być umieszczone na głębokości około 10 cm i dobrze utrwalone w glebie. Przestrzegając tych prostych zasad, możemy szybko wypełnić ogród pięknymi, żółtymi kwiatami.
Kaczeńce można również sadzić za pomocą nasion wysiewanych jesienią bezpośrednio do gleby – pierwsze liście pojawiają się wczesną wiosną, a kwiaty zakwitają jeszcze w tym samym roku. Właściciele oczek wodnych mogą wrzucić nasiona kaczeńca bezpośrednio do wody – na wiosnę samodzielnie znajdą drogę na brzeg! Dalsza uprawa rośliny nie jest już problematyczna. Nie trzeba jej przesadzać ani przycinać, a podstawowa pielęgnacja jest dość prosta i mało czasochłonna. Dlatego hodowlę knieci błotnej polecamy wszystkiego osobom, które zajmują się ogrodnictwem hobbystycznie.
Knieć błotna potrzebuje dużo wody i nie toleruje nawet krótkotrwałego suszenia – w naturalnym środowisku zaczyna się kurczyć i słabiej kwitnie, wracając do życia dopiero przy następnych obfitych opadach deszczu. W ogrodzie potrzeba podlewania zależy od stanowiska. Kaczeńce sadzone na grządkach, w donicach czy rowach wymagają częstego i obfitego podlewania. Natomiast rośliny posadzone bezpośrednio na bagnistym terenie czy w stojącej wodzie nie potrzebują naszej interwencji. Kaczeńce nie potrzebują również nawożenia – wręcz przeciwnie, nadmierne nawożenie może prowadzić do słabego wzrostu, a nawet zasychania i plamistości liści. Dlatego powinniśmy unikać nawożenia roślin rosnących w pobliżu kaczeńców!