Zjawisko myśli samobójczych – występujące wśród dorosłych, seniorów, młodzieży a nawet dzieci – ma zazwyczaj swe korzenie w różnorodnych źródłach. Często współistnieją one z problemami psychicznymi, takimi jak depresja. Skuteczna terapia połączona jest z sesjami psychoterapeutycznymi oraz lekami. Dla efektu terapeutycznego kluczowe jest jednak właściwe określenie przyczyn oraz symptomy towarzyszące myślom o samobójstwie. Niebagatelne znaczenie ma również wsparcie najbliższych – rozmowa, obecność i pomoc.
Myśli o samobójstwie (suicydalne) mogą zdarzyć się każdemu – niezależnie od wieku, czy to młodego dorosłego czy seniora. Zanotowano także przypadki, gdy takie myśli miały miejsce u dzieci. Nie da się określić jednoznacznie tzw. profilu samobójcy – każdy z nas może w pewnym momencie swego życia doświadczyć takich uczuć.
Myśli suicydalne odnoszą się do intencji zakończenia własnego życia, planowania sposobów na dokonanie tego czynu czy rozważania za i przeciw samobójstwu. Wyróżniamy jednak również inne problemy, które są z nimi związane.
Z myślami rezygnacyjnymi wiąże się przekonanie o bezsensowności życia czy o lepszym świecie bez obecności danej osoby – w takich przypadkach ryzyko samobójstwa istnieje, ale nie jest jeszcze duże. Innym kłopotem są tendencje samobójcze – to myśli o różnych metodach samobójczych (osoba z takimi tendencjami może np. gromadzić tabletki, które planuje spożyć, aby odebrać sobie życie, szukać sposobów na popełnienie samobójstwa na forach internetowych etc.).
Niektórzy ludzie z myślami suicydalnymi zadają sobie pytanie: „dlaczego myślę o samobójstwie?” Przyklaskują im przede wszystkim ciężkie doświadczenia życiowe – utrata pracy, rozstanie z ukochanym człowiekiem czy śmierć bliskiej osoby. U osób o silnej kondycji psychicznej, po tymczasowym smutku, następuje powrót do psychicznej stabilności. Zdarza się jednak, że osoba nie jest w stanie pokonać problemu. W takim momencie niezwykle ważna jest pomoc najbliższych lub specjalistów. Kiedy zostawimy osobę z skłonnościami samobójczymi samej sobie, ryzyko popełnienia samobójstwa jest znacznie większe.
Myśli suicydalne – co je powoduje? Jest trudno wydać jednoznaczną odpowiedź na pytanie o źródła myśli samobójczych – potencjalną przyczyną mogą być przeróżne zaburzenia. Myśli suicydalne najczęściej wiąże się z problemami psychicznymi, zwłaszcza z depresją.
Jednak nie tylko depresja może być przyczyną myśli samobójczych – schizofrenia, choroba afektywna dwubiegunowa czy zaburzenia osobowości mogą również powodować chęć samobójczej śmierci.
Odrębnym tematem są myśli samobójcze po spożyciu alkoholu. Problem ten występuje znacznie częściej wśród osób uzależnionych. Wszechogarniające myśli o samobójstwie u osoby uzależnionej od alkoholu mogą pojawić się zarówno podczas spożywania dużych ilości alkoholu, jak i podczas abstynencji. Istnieje ryzyko pojawienia się intencji samobójczych także po zażyciu innych substancji psychoaktywnych, np. narkotyków.
Do czynników ryzyka związanego z myślami o samobójstwie należą m.in.: wiek (myśli samobójcze najczęściej dotyczą osób młodych, w wieku 15-30 lat, oraz starszych), stan cywilny (problem ten jest szczególnie widoczny wśród osób samotnych) oraz wykonywany zawód (największe obciążenia psychiczne występują m.in. u lekarzy, prawników i farmaceutów).
Na pojawianie się myśli suicydalnych wpływa także ogólny stan zdrowia – częściej spotykane są one u ludzi cierpiących na choroby przewlekłe (np. cukrzyca czy niewydolność serca). Myśl o samobójstwie może pojawić się również w przypadku ciężkiej choroby, np. nowotworowej.