Wykorzystanie słońca jako źródła energii: niewykorzystane możliwości i perspektywy przyszłości

Ziemia otrzymuje rokrocznie 1500-krotnie więcej energii od Słońca, niż wynosi globalne zużycie tego surowca. Gdyby na dachach każdego domu w Europie umieszczono po jednym kolektorze słonecznym, dałoby to efekt porównywalny ze zredukowaniem liczby samochodów na europejskich drogach o 20 milionów sztuk – poprzez ograniczenie emisji CO2.

W warunkach klimatu umiarkowanego, dobrze zaplanowany dom może wykorzystać energię słoneczną nie tylko do podgrzewania wody użytkowej i ogrzewania wnętrz, ale także do produkcji prądu elektrycznego. Dzięki oknom połaciowym możliwe jest ogrzewanie pomieszczeń zimą, panele fotowoltaiczne przekształcają światło słoneczne w energię elektryczną, a kolektory słoneczne pokrywają nawet 65% zapotrzebowania na ciepło przeznaczone na centralne ogrzewanie oraz podgrzewanie wody. To sprawia, że taki budynek generuje rocznie średnio 60kWh/m2 energii, z czego około 10 kWh/m2 jest nadwyżką.

Sławomir Łyskawka, dyrektor techniczny VELUX Polska, zauważa, że inwestorzy coraz częściej zwracają uwagę na techniczne elementy wykonania, które są porównywalne pod względem jakości. Istotne jest też estetyczne i trwałe zamontowanie kolektorów oraz możliwość maksymalnego wykorzystania dostępnej powierzchni dachu, np. poprzez ich połączenie z oknami. Przy planowaniu instalacji i obliczaniu pojemności zbiornika na wodę należy pomnożyć ilość mieszkańców przez 50 litrów – to średnie zużycie ciepłej wody przez jedną osobę na dobę. Wymaga to także uwzględnienia orientacji dachu względem słońca i kąta jego nachylenia. Przewidywana powierzchnia kolektora powinna wynosić średnio 1,5 m2 na osobę. Koszt inwestycji powinien zwrócić się po około 6-8 latach, co zależy od wcześniej używanego źródła ogrzewania i ilości zużywanej wody.

Dzięki dofinansowaniom możliwy jest krótszy okres zwrotu z inwestycji. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej po raz pierwszy uruchamia program wspierający wykorzystanie energii odnawialnych skierowany do inwestorów indywidualnych. W latach 2010-2014 będą oni mogli skorzystać z 300 milionów złotych przeznaczonych na dotacje, które pokryją 45 proc. kapitału kredytu bankowego wykorzystanego na zakup i montaż kolektorów słonecznych. Do dofinansowania będą się kwalifikowały koszty w wysokości 2 500 zł/m2 powierzchni całkowitej kolektora – mówi Witold Maziarz, rzecznik prasowy Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Przewiduje się, że do 2050 roku globalne zapotrzebowanie na energię elektryczną wzrośnie o dwie trzecie. Jednak zasoby paliw kopalnych są ograniczone, co dotyczy również energii jądrowej, której produkcja opiera się na wykorzystaniu złóż uranu. Słońce to największe naturalne źródło energii, które pozostanie niewyczerpane jeszcze przez około 5 miliardów lat. Energia emitowana przez Słońce w ciągu roku wielokrotnie przewyższa całe ziemskie zasoby paliw – podkreśla profesor Dorota Chwieduk z Instytutu Techniki Cieplnej Politechniki Warszawskiej. Dodaje również, że średnio rocznie instalacje do podgrzewania ciepłej wody użytkowej mogą zaspokoić około 60 proc. wymagań grzewczych.